Hội đua bò chùa Rô – Tiếng trống tháng Tám gọi mùa lễ hội Bảy Núi
(TITC) – Khi những cơn mưa cuối hạ vẫn còn vương trên cánh đồng nếp thơm vùng Bảy Núi (An Giang), cũng là lúc không khí hội hè lại rộn ràng khắp phum sóc Khmer. Tiếng trống, tiếng hò reo, tiếng vó bò rẽ bùn vang vọng, báo hiệu Hội đua bò truyền thống chùa Rô sắp đến, một trong những lễ hội đặc sắc nhất miền biên viễn Tây Nam.
Về chùa Rô mùa hội
Từ tờ mờ sáng, khi sương còn lảng bảng trên triền núi Cấm, núi Dài, người dân khắp nơi đã nô nức kéo về chùa Rô, xã An Cư, tỉnh An Giang. Trên tay họ là gói cốm dẹp mới, chiếc khăn rằn thân quen, vài nhành hoa tươi để dâng Phật – tất cả hòa trong tâm thế hân hoan chờ hội.
Khuôn viên chùa đông nghịt người. Tiếng nói cười, khói hương quyện lẫn mùi bùn đất, tạo nên bức tranh sinh động mà thân tình. Ngoài sân, đường đua hình chữ nhật dài hơn 200 mét, rộng chừng 100 mét đã được chuẩn bị kỹ lưỡng. Lớp bùn non được giữ ở độ trơn vừa phải, nơi những đôi bò khỏe khoắn tung vó, kéo theo sau là các tay nài người Khmer rắn rỏi, mắt hướng thẳng đường đua, tay giữ chắc dây cương, chân trụ vững trên chiếc bừa gỗ nhỏ.
Lễ hội đua bò truyền thống, niềm tự hào của vùng Bảy Núi.
Theo các vị cao niên, hội đua bò khởi nguồn từ tục “bừa công quả” của người Khmer xưa. Sau vụ gặt, bà con dắt bò về chùa để bừa ruộng tượng trưng, tạ ơn trời đất, tri ân những con vật đã cùng họ làm nên mùa vàng. Khi xong việc, họ cho bò chạy đua để chọn đôi khỏe nhất, vừa cầu may vừa vui hội. Từ nghi lễ nông nghiệp giản dị, hội dần trở thành lễ hội dân gian lớn, gắn liền với Lễ Sene Dolta, Tết cổ truyền của đồng bào Khmer.
Năm 2016, Hội đua bò Bảy Núi An Giang được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định giá trị lâu đời và sức sống mạnh mẽ của lễ hội vùng biên.
Khi tiếng trống lệnh vang lên, từng đôi bò lao đi vun vút giữa bùn nước. Bùn tung trắng xóa, tiếng hò reo dậy khắp một vùng. Cuộc đua không chỉ là thử sức, mà còn là sự hòa hợp nhịp nhàng giữa người và vật, tay nài giữ thăng bằng, bò giữ thẳng đường, tất cả dựa trên niềm tin, sự khéo léo và tinh thần đồng đội. Đôi thắng cuộc mang về không chỉ phần thưởng mà còn niềm tự hào của cả phum sóc, nơi người ta tôn đôi bò như “chiến mã”, tay nài như “dũng sĩ”.
Giữ lửa truyền thống giữa nhịp sống mới
Trước khi vào hội, lễ cúng Phật và cúng tổ tiên được cử hành trang nghiêm, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Không khí tín ngưỡng xen lẫn niềm vui hội hè, khiến chùa Rô trở thành tâm điểm của cả vùng Tịnh Biên suốt những ngày cuối tháng Tám.
Quanh sân đua, những gian hàng nhỏ bày bán cốm dẹp, đường thốt nốt, bánh gừng, cà na muối ớt, những hương vị dân dã mà đậm hồn Nam Bộ. Tiếng rao, tiếng cười hòa cùng tiếng trống, tạo nên không gian hội vừa sôi động vừa ấm áp, nơi người Kinh, Khmer, Hoa cùng nhau cổ vũ, cùng chia sẻ ly nước thốt nốt mát lành.
Lễ hội không chỉ là một cuộc đua, mà là dịp thắt chặt tình đoàn kết cộng đồng, là cách để người Khmer gửi gắm lòng tri ân thiên nhiên, và giữ gìn di sản văn hóa cha ông giữa dòng chảy hiện đại.
Năm nay, Hội đua bò truyền thống chùa Rô lần thứ 11 diễn ra vào sáng 31/8 (nhằm ngày 9/7 Âm lịch) với 32 đôi bò đến từ các phum sóc vùng Bảy Núi tranh tài. Ngoài phần đua chính, Ban tổ chức còn phục dựng Hội cấy mạ, nơi sư sãi và người dân cùng xuống mạ ngay trên sân đua, tái hiện nét đẹp lao động, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa.
Hằng năm, sự kiện thu hút hàng nghìn du khách, phóng viên, nhiếp ảnh gia tìm về, để ghi lại khoảnh khắc những đôi bò lao vun vút giữa bùn nước, một hình ảnh vừa hùng tráng, vừa mộc mạc, thể hiện trọn vẹn tinh thần Khmer nơi biên giới.
Dẫu thời gian đổi thay, tiếng trống hội chùa Rô vẫn vang lên như lời nhắc về cội nguồn. Với người Khmer An Giang, hội đua bò không chỉ là một trò chơi, mà là khúc ca của lao động, của niềm tin và tinh thần đoàn kết, âm vang mãi giữa nhịp sống mới của vùng Bảy Núi.
Trung tâm Thông tin du lịch
