Gia Lai bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số: Đòn bẩy phát triển du lịch bền vững
(TITC) – Trong hành trình gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tỉnh Gia Lai đang từng bước biến những di sản văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số thành nguồn lực quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng một cách bền vững. Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 đang được triển khai sâu rộng và hiệu quả trên địa bàn tỉnh.
Di sản văn hóa truyền thống của đồng bào H’re được bảo tồn, phát huy giá trị
Từ các xã Vĩnh Sơn, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thịnh đến Vân Canh, An Vinh, An Hòa, An Toàn, không khí gìn giữ và phục hồi các giá trị văn hóa truyền thống đang được khơi dậy mạnh mẽ. Nghề dệt thổ cẩm, nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng, múa xoang, biểu diễn nhạc cụ dân tộc của đồng bào Bahnar K’riêm được truyền dạy bài bản cho thế hệ trẻ. Những lễ hội đặc trưng như lễ mừng lúa mới, lễ cúng thần làng… không chỉ được phục dựng mà còn trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc.
Ở Vân Canh, các CLB cồng chiêng và lớp dạy trống kơ toang, múa xoang đã mang lại sân chơi ý nghĩa cho cộng đồng người Chăm H’roi, đồng thời mở ra hướng khai thác du lịch cộng đồng độc đáo, hấp dẫn.
Tại các xã miền núi An Vinh, An Toàn, An Hòa, trên 40 đội văn nghệ dân gian của đồng bào Bana, H’re được kiện toàn và phát huy vai trò trong bảo tồn dân ca, dân vũ, dân nhạc. Cùng với đó là việc đầu tư nâng cấp nhà văn hóa thôn, tập huấn kỹ năng gìn giữ và lan tỏa di sản.
Ở khu vực phía Tây Gia Lai, giai đoạn 2021-2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai Dự án 6 thông qua nhiều hoạt động thiết thực. Nổi bật là các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ truyền dạy văn hóa phi vật thể; triển khai mô hình “Di sản kết nối gắn với hành trình du lịch để phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số có di sản tương đồng”… đến hàng trăm nghệ nhân Jrai, Bahnar trên địa bàn.
Một điểm nhấn nổi bật là chương trình “Cồng chiêng cuối tuần – Thưởng thức và trải nghiệm” với hơn 70 buổi trình diễn tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (phường Pleiku) và các địa phương khác. Chương trình thu hút đông đảo nghệ nhân và du khách tham gia, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc và góp phần đưa cồng chiêng – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đến gần hơn với công chúng.
Bên cạnh đó, mô hình “Sắc màu văn hóa Gia Lai – Bảo tồn và phát triển” với hàng chục chương trình tại Bảo tàng tỉnh đã tái hiện chân thực các lễ hội, nghi lễ truyền thống của đồng bào Jrai, Bahnar, tạo không gian trải nghiệm hấp dẫn cho người dân và du khách.
Không thể không nhắc đến những nghệ nhân vẫn miệt mài “giữ lửa” cho văn hóa truyền thống tại các buôn làng. Dù tuổi đã cao, nhiều người vẫn tích cực truyền dạy cồng chiêng, nhạc cụ và nghi lễ cho thế hệ trẻ, vui mừng khi thấy lớp trẻ tiếp thu và trân trọng di sản cha ông. Bên cạnh đó, nhiều nhạc cụ truyền thống đã được phục hồi, sử dụng trở lại trong đời sống văn hóa và du lịch. Giới trẻ cũng chủ động tham gia bảo tồn văn hóa, nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước, một số nghề truyền thống như dệt thổ cẩm không chỉ được khôi phục mà còn mang lại thu nhập ổn định cho người dân.
Rõ ràng, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành cùng tinh thần chủ động, nhiệt huyết của cộng đồng dân tộc thiểu số đã tạo nên sức bật mới trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa. Di sản không còn là “quá khứ tĩnh lặng”, mà đã và đang sống động, hòa mình vào hiện tại, trở thành nền tảng quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng bền vững.
Dự án 6 không chỉ gìn giữ “vốn quý” cha ông để lại, mà còn tạo sinh kế mới, nâng cao đời sống, thắt chặt đoàn kết trong cộng đồng và mở ra cánh cửa phát triển bền vững cho đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Gia Lai.
Trung tâm Thông tin du lịch
