Nghệ An: Tập huấn bảo tồn và truyền dạy văn hóa phi vật thể cho đồng bào Ơ Đu
(TITC) – Trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, nhiều giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số có nguy cơ dần mai một, việc bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa quý báu của cộng đồng các dân tộc thiểu số trở thành một nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược.
Nhằm góp phần bảo vệ và khơi dậy những giá trị đặc sắc này, chiều ngày 17/9, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An tổ chức khai mạc lớp tập huấn bảo tồn và truyền dạy văn hóa phi vật thể của người Ơ Đu – một trong những dân tộc thiểu số ít người nhất tại Việt Nam.
Đồng bào Ơ Đu ở Nghệ An. Ảnh minh họa
Lớp tập huấn diễn ra từ ngày 17 đến 19/9, tại phường Trường Vinh thu hút sự tham gia của 70 học viên là nghệ nhân và người dân Ơ Đu đến từ bản Văng Môn, xã Nga My – nơi sinh sống tập trung của cộng đồng dân tộc Ơ Đu.
Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Trần Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc, nhấn mạnh: “Người Ơ Đu hiện là một trong năm dân tộc thiểu số ở Việt Nam có dân số dưới 1.000 người. Do điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn và sự thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại, nhiều giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của người Ơ Đu đã dần bị mai một. Trước khi tổ chức lớp tập huấn, chúng tôi đã trực tiếp khảo sát thực tế tại bản Văng Môn để nắm bắt đời sống, nhu cầu và thực trạng văn hóa của đồng bào, đồng thời tham khảo ý kiến của các chuyên gia về văn hóa dân tộc nhằm xây dựng chương trình phù hợp và thiết thực nhất”.
Lớp tập huấn là một hoạt động trọng điểm trong chuỗi chương trình bảo tồn, phục hồi và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể như dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống – vốn là linh hồn của đời sống văn hóa người Ơ Đu. Trong suốt thời gian tập huấn, các học viên sẽ được trang bị kiến thức về: Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác văn hóa dân tộc; Phương pháp bảo tồn văn hóa phi vật thể trong bối cảnh hội nhập; Vai trò của văn hóa dân gian trong phát triển du lịch cộng đồng bền vững; Kỹ năng thực hành, biểu diễn dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống do chính các nghệ nhân Ơ Đu truyền dạy.
Đặc biệt, chương trình còn kết hợp hoạt động quay phim, chụp ảnh, dựng tư liệu phục vụ công tác lưu trữ và truyền thông về quá trình bảo tồn, qua đó xây dựng kho tư liệu văn hóa có giá trị cho thế hệ mai sau. Những sản phẩm tư liệu này sẽ được chuyển giao cho địa phương để sử dụng trong các chương trình tuyên truyền, giáo dục cộng đồng và phục vụ hoạt động văn hóa tại chỗ.
Bên cạnh đó, Cục Văn hóa các dân tộc cũng hỗ trợ trang thiết bị, nhạc cụ, đạo cụ biểu diễn nhằm xây dựng mô hình bảo tồn văn hóa truyền thống ngay tại địa phương. Đây được xem là bước đi thiết thực giúp người dân có điều kiện thực hành và truyền dạy văn hóa trong chính cộng đồng mình, góp phần nuôi dưỡng và khơi dậy lòng tự hào dân tộc, ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa.
Không chỉ dừng lại ở mục tiêu bảo tồn, lớp tập huấn còn hướng đến việc biến các giá trị văn hóa truyền thống thành sản phẩm du lịch đặc trưng, từ đó tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Việc gắn kết giữa bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch cộng đồng đang là hướng đi phù hợp, giúp đồng bào dân tộc vừa giữ được bản sắc riêng, vừa có cơ hội cải thiện đời sống kinh tế.
Ông Trần Mạnh Hùng kỳ vọng, từ nền tảng mà lớp tập huấn mang lại, người dân Ơ Đu sẽ dần hình thành những mô hình du lịch văn hóa đặc sắc, có khả năng thu hút du khách trong và ngoài nước, góp phần quảng bá hình ảnh con người, văn hóa và vùng đất miền Tây Nghệ An.
Tiếp nối thành công của lớp tập huấn dành cho cộng đồng người Ơ Đu, vào ngày 22/9 tới đây, Cục Văn hóa các dân tộc sẽ tiếp tục phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nghệ An tổ chức lớp tập huấn dành cho 70 học viên là người dân tộc Khơ Mú, cũng trên địa bàn tỉnh. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy sự quan tâm và nỗ lực của các cấp ngành trong việc bảo tồn văn hóa của các dân tộc thiểu số trên cả nước.
Lớp tập huấn không chỉ là một hoạt động mang tính chuyên môn, mà còn là dịp để cộng đồng người Ơ Đu khẳng định giá trị văn hóa độc đáo của mình trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Với sự hỗ trợ đồng bộ từ các cơ quan chức năng, sự tham gia tích cực của cộng đồng và sự truyền lửa từ các nghệ nhân, hy vọng những thanh âm dân ca, điệu múa dân vũ, và làn điệu dân nhạc của người Ơ Đu sẽ tiếp tục vang vọng, sống mãi với thời gian.
Trung tâm Thông tin du lịch
