Gia Lai: Làng Kép phát triển du lịch cộng đồng gắn với phát huy bản sắc văn hóa đồng bào Jrai
(TITC) – Từ khung dệt thổ cẩm bên hiên nhà sàn đến tiếng cồng chiêng vang vọng giữa đại ngàn, làng Kép (xã Ia Ly, tỉnh Gia Lai) đang trở thành điểm sáng trong phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc Jrai.
Phát huy bản sắc văn hóa để phát triển kinh tế
Làng Kép 1 và Kép 2 là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào Jrai, nơi vẫn gìn giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc mang đậm dấu ấn núi rừng Tây Nguyên. Phát huy tiềm năng đó, từ tháng 4/2023, mô hình du lịch cộng đồng tại làng Kép chính thức được đưa vào hoạt động. Chỉ sau một thời gian ngắn, nơi đây đã thu hút hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm và khám phá bản sắc văn hóa địa phương.
Điểm đặc biệt của mô hình này là sự kết hợp hài hòa giữa gìn giữ văn hóa truyền thống và quy hoạch du lịch bài bản. Hơn 95% nhà sàn được bảo tồn, vừa là không gian sinh hoạt của người dân, vừa là điểm đón khách du lịch tìm hiểu đời sống văn hóa bản địa.
Dệt thổ cẩm của đồng bào Jrai
Không chỉ tạo việc làm, du lịch cộng đồng còn giúp khôi phục và phát triển các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, đan mây tre, làm rượu ghè… Nghệ nhân Rơ Châm Phaih chia sẻ: “Mỗi tấm thổ cẩm là cả tâm huyết và linh hồn của người phụ nữ Jrai. Chúng tôi dệt để giữ nghề, để con cháu biết về cội nguồn tổ tiên.”
Du khách đến làng Kép có thể trực tiếp trải nghiệm quy trình làm thổ cẩm, từ chọn sợi, nhuộm màu đến dệt vải – một hoạt động hấp dẫn, mang đậm nét văn hóa bản địa.
Một điểm đến độc đáo khác tại làng Kép là khu nhà mồ, nơi thể hiện sinh động quan niệm về thế giới và con người của người Jrai. Những tượng gỗ với hình dáng phong phú – từ cảnh sinh hoạt đời thường đến biểu tượng phồn thực, mẫu tử, thú vật phản ánh đời sống tinh thần phong phú, giàu tính nhân văn của đồng bào.
Đặc biệt, nghi lễ “ma bùn” được người dân tái hiện phục vụ du khách, mang đến trải nghiệm chân thực về tín ngưỡng và văn hóa Jrai giữa không gian cồng chiêng và nhà rông truyền thống.
Hướng tới phát triển bền vững
Để nâng cao hoạt động du lịch cộng đồng, mới đây, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã tổ chức lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ du lịch, nâng cao kỹ năng phục vụ du khách cho người dân địa phương tại làng Kép. Nội dung tập huấn tập trung vào phát triển kỹ năng và nghiệp vụ du lịch cộng đồng, kỹ năng chế biến món ăn, phục vụ bàn và pha chế đồ uống. Hoạt động này nằm trong Dự án 6 về “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn giai đoạn 2021-2030.
Lớp tập huấn về kỹ năng, nghiệp vụ du lịch tại làng Kép.
Bà Nguyễn Thị Kim Chung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai cho biết “Làng Kép đang trở thành điểm sáng trong phát triển du lịch cộng đồng. Chúng tôi đang phối hợp với doanh nghiệp lữ hành xây dựng tour tuyến, đưa du khách đến trải nghiệm không gian văn hóa truyền thống đặc sắc của người Jrai”.
Hiện nay, mô hình du lịch cộng đồng làng Kép không chỉ mang lại sinh kế mà còn góp phần khơi dậy niềm tự hào về bản sắc dân tộc trong mỗi người dân Jrai. Trẻ em trong làng được học về cội nguồn, người già có cơ hội truyền dạy nghề truyền thống, còn khách du lịch thì được khám phá một “Tây Nguyên nguyên bản” ngay tại làng Kép. Với cách làm bài bản, sự đồng lòng của cộng đồng và sự hỗ trợ từ chính quyền, làng Kép đang trở thành hình mẫu để nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng bền vững tại các địa phương khác.
Trung tâm Thông tin du lịch
