Trải nghiệm dệt thổ cẩm Xí Thoại, Đắk Lắk
(TITC) – Nếu có dịp đến Đắk Lắk, bạn đừng bỏ qua cơ hội tìm hiểu về thổ cẩm Xí Thoại – một di sản sống của người Ba Na tại thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh. Đây không chỉ là một sản phẩm thủ công, mà là nơi lưu giữ những câu chuyện, những triết lý sống và tình yêu thiên nhiên của một tộc người.
Nghề dệt thổ cẩm ở Xí Thoại đã có từ trước năm 1945 và đã trải qua nhiều thăng trầm. Đến năm 2000, nghề này được khôi phục, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống. Ban đầu chỉ có 16 hộ gia đình tham gia, đến nay đã có hơn 40 gia đình duy trì hoạt động dệt. Điều này không chỉ cho thấy sự tâm huyết của người dân mà còn chứng minh tiềm năng phát triển của làng nghề.
Điều tạo nên nét riêng của thổ cẩm Xí Thoại là hoa văn được dệt thủ công bằng các sợi chỉ màu đỏ, trắng, đen,…
Điểm đặc biệt của thổ cẩm Xí Thoại là các hoa văn hoàn toàn được dệt thủ công, mang đậm bản sắc riêng của người Ba Na. Các sản phẩm chủ yếu sử dụng ba màu truyền thống là đỏ, trắng, đen, mỗi màu sắc đều ẩn chứa một ý nghĩa tâm linh và thẩm mỹ sâu sắc. Màu đỏ tượng trưng cho khát vọng, sức sống mãnh liệt; màu trắng thể hiện sự thuần khiết, tâm linh; và màu đen biểu trưng cho đất đai, cội nguồn. Sự kết hợp tinh tế này tạo nên những sản phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn chứa đựng câu chuyện về văn hóa và tín ngưỡng bản địa.
Từ những sản phẩm truyền thống như váy, áo, khăn, chăn, người dân Xí Thoại đã khéo léo đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường. Hiện nay, làng nghề đã tạo ra hơn 20 loại sản phẩm mới như túi xách, ví tiền, móc khóa, với mức giá đa dạng. Sự đổi mới này đã giúp thổ cẩm Xí Thoại trở thành món quà tặng ý nghĩa, mang giá trị văn hóa cao, được nhiều du khách yêu thích.
Một số sản phẩm đặc trưng của thổ cẩm Xí Thoại
Nghề dệt thổ cẩm không chỉ tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, gắn bó mật thiết với di sản văn hóa phi vật thể “Trống đôi, Cồng ba, Chiêng năm”. Sự phát triển của làng nghề cũng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và phát huy bản sắc văn hóa trong bối cảnh hiện đại.
Nhận thấy tiềm năng du lịch, chính quyền địa phương đã xác định nghề dệt thổ cẩm là ngành nghề mũi nhọn trong nhiệm kỳ 2025-2030. Làng nghề Xí Thoại đang trở thành một điểm đến du lịch văn hóa – trải nghiệm hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ để mua sắm sản phẩm mà còn có cơ hội trực tiếp tham gia vào quá trình dệt, được các nghệ nhân truyền dạy những kỹ năng cơ bản.
Việc huy động nguồn lực để xây dựng khu trình diễn và trải nghiệm dệt, kết hợp với các điểm du lịch khác trong khu vực, sẽ tạo ra một sản phẩm du lịch cộng đồng đặc trưng, mang lại những trải nghiệm chân thực và sâu sắc. Đây là một hướng đi đúng đắn, không chỉ giúp phát triển kinh tế mà còn bảo tồn được những giá trị văn hóa truyền thống một cách bền vững.
Trung tâm Thông tin du lịch
