Độc đáo điệu múa sư tử mèo của người Tày, Nùng tại Đắk Lắk
(TITC) – Giữa lòng Tây Nguyên đại ngàn, nơi cư ngụ của nhiều dân tộc anh em, điệu múa sư tử mèo của người Tày và Nùng đã trở thành một nét văn hóa độc đáo, mang đậm bản sắc riêng. Điệu múa này không chỉ là một hình thức biểu diễn nghệ thuật mà còn là lời cầu nguyện cho sự sung túc, may mắn và là biểu tượng của tinh thần thượng võ, kiên cường của đồng bào miền núi. Dù đã di cư đến xã Ea Drông (Đắk Lắk) hơn 30 năm trước, đồng bào Tày, Nùng vẫn nỗ lực gìn giữ và phát huy di sản quý giá này.
Điệu múa sư tử mèo là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Tày và Nùng, đặc biệt là vào các dịp lễ hội và Tết Nguyên Đán. Khác với múa lân sư rồng thường thấy, múa sư tử mèo mang một vẻ riêng biệt và độc đáo. Theo các nghệ nhân, đây là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa điệu múa, âm nhạc và kịch nghệ.
Ảnh minh họa: Internet
Mỗi bài múa đều mang một ý nghĩa riêng, phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể. Đó có thể là điệu múa để chào đón thần linh, để bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên, để cầu mong may mắn hay trình diễn trong Lễ hội Lồng Tồng. Các động tác múa mạnh mẽ, dứt khoát không chỉ thể hiện sức sống mà còn là ước vọng về một cuộc sống no đủ, thịnh vượng. Người Tày, Nùng tin rằng con sư tử tượng trưng cho sự thịnh vượng và phúc lộc, và sự xuất hiện của nó sẽ mang lại niềm vui, hạnh phúc và sung túc cho mọi người.
Điệu múa sư tử mèo càng trở nên sống động và hấp dẫn nhờ các đạo cụ đặc trưng, tạo nên một không gian văn hóa đầy màu sắc. Các đoàn múa thường sử dụng những chiếc mặt nạ “báo đông” và “nả lình” (mặt nạ khỉ), cùng với âm thanh rộn ràng của chiêng và trống. Những đạo cụ khác như chĩa ba, gậy và đoản đao cũng được sử dụng để tạo nên các màn trình diễn võ thuật đẹp mắt và đầy kịch tính. Tất cả hòa quyện tạo nên một màn trình diễn lôi cuốn, vừa mang tính biểu diễn cao vừa chứa đựng những giá trị văn hóa sâu sắc.
Việc bảo tồn múa sư tử mèo là một câu chuyện giàu cảm hứng về sự gìn giữ di sản của cả một cộng đồng. Nhiều thế hệ nghệ nhân, như ông Nông Văn Pọng và ông Hoà Văn Hống, đã lặng lẽ truyền dạy điệu múa cho con cháu để đảm bảo điệu múa không bị mai một. Nỗ lực này đã được ghi nhận khi múa sư tử mèo được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2017.
Hiện nay, tại xã Ea Drông, có ba đội múa sư tử mèo chính thức, cùng với nhiều người tự học và duy trì điệu múa. Sự tham gia của cộng đồng đã giúp điệu múa này trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa của các dân tộc Việt Nam.
Trung tâm Thông tin du lịch
