Khu bảo tồn sóc Bom Bo – ngọn lửa quảng bá văn hóa S’tiêng
(TITC) – Nằm ở xã Bom Bo, tỉnh Đồng Nai, Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo từ lâu đã trở thành nơi hội tụ, lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào S’tiêng. Không chỉ đơn thuần là một không gian trưng bày hiện vật, nơi đây còn mang trong mình sứ mệnh cao cả: khơi dậy niềm tự hào, truyền cảm hứng bảo tồn bản sắc và làm cầu nối để văn hóa S’tiêng đến gần hơn với cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Du khách thưởng thức đàn đá do các nghệ nhận người S’tiêng biểu diễn tại Khu Bảo tồn Văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo.
Thắp lửa gìn giữ và lan tỏa bản sắc
Với hơn 100 hiện vật, nhiều hình ảnh, cùng không gian diễn xướng đặc trưng, Khu bảo tồn sóc Bom Bo giúp du khách có cái nhìn chân thực về đời sống của người S’tiêng. Những vật dụng quen thuộc như gùi, tố, chóe, xà lung, đàn đá, cồng chiêng… không chỉ gợi nhớ ký ức xưa mà còn minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân tộc.
Điều đáng quý là không gian này không dừng lại ở việc lưu giữ, mà trở thành điểm đến để đồng bào và nghệ nhân trực tiếp tham gia truyền dạy, trình diễn. Nghệ nhân Điểu Thị Xia, một trong những người gắn bó với khu bảo tồn, cho rằng đây là nơi để bà con giới thiệu nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, nấu rượu cần, đan gùi – những di sản đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Qua hoạt động tuyên truyền, vận động, chị Xia cùng nhiều đồng bào đã góp phần khơi lại tình yêu văn hóa dân tộc trong giới trẻ.
Nhiều gia đình ở Bom Bo cũng tự nguyện hiến tặng, gìn giữ các hiện vật, bổ sung thêm cho bộ sưu tập của khu bảo tồn. Những hành động nhỏ nhưng giàu ý nghĩa ấy chính là sự hưởng ứng thiết thực cho công tác bảo tồn, cho thấy sự gắn kết giữa cộng đồng và không gian văn hóa.
Không chỉ cộng đồng địa phương, chính quyền thôn, xã cũng coi trọng công tác tuyên truyền. Trưởng thôn Bom Bo, ông Nguyễn Duy Thanh, chia sẻ rằng việc thường xuyên nhắc nhở, khuyến khích lớp trẻ tìm hiểu, giữ gìn văn hóa dân tộc đã tạo ra những chuyển biến rõ rệt, giúp văn hóa S’tiêng không bị lãng quên trong guồng quay hiện đại.
Nghệ nhân đồng bào dân tộc S’tiêng trình diễn dệt thổ cẩm tại Khu Bảo tồn Văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo
Gắn kết bảo tồn với du lịch trải nghiệm
Một điểm nhấn khác trong hoạt động tuyên truyền của Khu bảo tồn sóc Bom Bo là gắn kết văn hóa với du lịch. Tại đây, du khách không chỉ được nghe thuyết minh, tham quan phòng trưng bày mà còn tận mắt chứng kiến những màn biểu diễn đàn đá, cồng chiêng, tiếng chày giã gạo – âm thanh từng đi vào huyền thoại qua bài hát “Tiếng chày trên sóc Bom Bo”. Các lễ hội, sân khấu ngoài trời với những căn nhà dài truyền thống cũng góp phần tái hiện một không gian sống động, giúp du khách có trải nghiệm trọn vẹn về văn hóa S’tiêng.
Theo ông Phạm Anh Tuấn, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn, nơi đây tập trung bảo tồn và quảng bá những di sản đặc sắc nhất của người S’tiêng, từ nghề dệt, làm rượu cần, đan gùi đến nghệ thuật dân gian, các làn điệu cổ như hát Tơm Pớt. Việc này không chỉ giữ gìn giá trị mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch văn hóa, giúp bản sắc S’tiêng lan tỏa rộng rãi.
Trong thời gian qua, Khu bảo tồn đã phối hợp cùng Hiệp hội Du lịch tỉnh Đồng Nai xây dựng nhiều tour kết nối, đưa du khách đến gần hơn với đời sống đồng bào. Đây không chỉ là hướng đi để tạo sinh kế bền vững cho người dân, mà còn là chiến lược tuyên truyền hiệu quả: mỗi chuyến tham quan, mỗi câu chuyện, mỗi tiết mục nghệ thuật đều trở thành một thông điệp gửi gắm niềm tự hào và ý thức gìn giữ bản sắc cho thế hệ hôm nay và mai sau.
Dù còn đối mặt với nhiều thách thức, nhất là nguy cơ mai một của những làn điệu dân ca cổ chỉ còn tồn tại trong ký ức người già, Khu bảo tồn sóc Bom Bo vẫn là điểm sáng trong công tác bảo tồn và tuyên truyền văn hóa dân tộc. Với sự chung tay của chính quyền, cộng đồng và đặc biệt là lớp trẻ, ngọn lửa truyền thống S’tiêng chắc chắn sẽ tiếp tục cháy sáng, góp phần làm giàu thêm bức tranh đa sắc của văn hóa Việt Nam.
Trung tâm Thông tin du lịch
