Độc đáo trang phục của phụ nữ Dao đỏ

(TITC) – Với người Dao đỏ ở Cao Bằng, trang phục truyền thống được lưu giữ và bảo tồn như một biểu tượng của bản sắc văn hóa. Phụ nữ dân tộc Dao đỏ ở phía bắc tỉnh Cao Bằng thường mặc trang phục màu chàm cùng họa tiết thêu nổi đầy màu sắc.

Người Dao đỏ chủ yếu sử dụng hai gam màu đen và đỏ, với chuỗi bông đỏ được gắn trên áo của phụ nữ cùng nhiều chi tiết thể hiện sự khéo léo và tài năng thêu thùa. Trong khi màu đỏ được dùng hầu hết trên các trang phục của phụ nữ Dao đỏ, đây cũng là một đặc điểm để phân biệt với các nhóm dân tộc thiểu số miền núi khác, trang phục của đàn ông Dao đỏ lại mang một màu sắc độc bản, thường là đen và chàm.

Trang phục truyền thống của phụ nữ Dao đỏ bao gồm áo, quần, khăn vấn đầu, thắt lưng và các đồ trang sức khác đi kèm. Họ thường dùng vải nhuộm chàm để may trang phục. Mỗi bộ trang phục có 5 màu cơ bản: Đỏ, xanh, trắng, vàng, đen, trong đó màu đỏ là chủ đạo, vì theo quan niệm màu đỏ mang lại hạnh phúc và may mắn, đầy đủ và tạo ra năng lượng tích cực cho con người.

Các họa tiết bằng bạc được ví như những “bông hoa mặt trời” được gắn song song đầy trên hai mảnh vải được vòng qua cổ tựa như chiếc áo yếm. Chiếc áo yếm này có hai thân trước và sau. Thân trước của áo bắt đầu từ viền đỏ ở cổ áo đính 2 hàng hoa bạc, từ cổ áo trở xuống nẹp một dải vải đỏ để đính một hàng cúc bạc gồm có 7 đến 9 cúc, trong đó trên mặt cúc được chạm khắc hoa mặt trăng và mặt trời. Áo yếm được trang trí nhiều bạc nhất theo quan niệm của người Dao đỏ, đây là cách để bảo vệ sức khỏe và thể hiện sự sung túc của mỗi gia đình.

Người phụ nữ Dao đỏ thường đội một chiếc mũ lớn và đeo vòng bạc. Trước khi kết hôn, cô gái sẽ tự may cho mình một bộ trang phục truyền thống để mặc trong những dịp quan trọng, bao gồm cả đám cưới, nghi lễ tôn giáo và lễ hội năm mới. Phụ kiện dễ nhận biết nhất của phụ nữ Dao đỏ là khăn trùm đầu. Khăn trùm đầu càng to càng tốt. Viền khăn được thêu thủ công bằng họa tiết cây cỏ và hoa.

Không cần dùng khung thêu thông thường để làm phẳng tấm vải thêu, người phụ nữ Dao Đỏ cầm mảnh vải trên tay, không vẽ trước họa tiết, mà thêu tự do theo trí tưởng tượng, óc sáng tạo và kinh nghiệm sống.

Nghề làm trang phục của người Dao đỏ ở xã Vũ Minh, huyện Nguyên Bình đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2023.

Trung tâm Thông tin du lịch