Cà Mau: Gắn bảo tồn văn hóa Khmer với phát triển du lịch cộng đồng
(TITC) – Trong dòng chảy hội nhập hôm nay, việc gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cơ hội quý giá để phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững. Tại tỉnh Cà Mau, Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 đã và đang “đánh thức” tiềm năng văn hóa ở vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Khơi dậy bản sắc, tạo sức sống mới cho cộng đồng
Từ nguồn vốn Trung ương và địa phương, nhiều hoạt động bảo tồn văn hóa được triển khai đồng bộ: xây dựng cơ sở hạ tầng văn hóa, phục dựng lễ hội và nghệ thuật truyền thống, mở lớp truyền dạy nhạc ngũ âm, múa Rom vong, hỗ trợ nghệ nhân và đào tạo kỹ năng làm du lịch cho người dân.
CLB múa Khmer ở tỉnh Cà Mau tổ chức biểu diễn phục vụ du khách.
Nhờ nguồn lực từ Chương trình 1719, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số đã được khơi dậy mạnh mẽ, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân.
Từ năm 2022 đến giữa năm 2025, Cà Mau đã hỗ trợ 18 Salatel, 125 nhà sinh hoạt văn hóa, trùng tu 19 chùa Nam tông Khmer, sửa chữa 5 ghe ngo, tổ chức 8 lớp nghệ thuật truyền thống, 2 lễ hội phục dựng, 32 buổi trình diễn trang phục và trao tặng 10 bộ nhạc ngũ âm cho các chùa và địa phương vùng dân tộc.
Những con số ấy không chỉ thể hiện nỗ lực của chính quyền, mà còn là minh chứng cho tình yêu văn hóa, niềm tự hào dân tộc đang được lan tỏa trong cộng đồng.
Tại xã Hưng Hội, ba ngôi chùa Khmer nổi tiếng: Cù Lao, Cái Giá và Cái Giá Chót, nằm gần nhau đã tạo thành “cụm không gian văn hóa Khmer” hấp dẫn du khách. Thượng tọa Lý Quang Long, Trụ trì chùa Cái Giá, cho biết: “Vào dịp lễ Tết, chùa thường tổ chức giải đua ghe ngo mini, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa, vừa tạo sân chơi cho du khách đến tham quan, tìm hiểu phong tục Khmer.”
Nhờ đó, những giá trị văn hóa truyền thống không chỉ được bảo tồn mà còn được “thổi hồn” vào đời sống hiện đại, gắn kết tự nhiên với phát triển du lịch cộng đồng.
Nhiều bạn trẻ Khmer cũng đã và đang trở thành “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại. Em Hữu Duyên, xã Hồ Thị Kỷ, chia sẻ: “Từ nhỏ em đã mê múa Rom vong. Khi biết có lớp truyền dạy, em đăng ký học ngay. Giờ em còn hướng dẫn lại cho các em nhỏ trong xóm. Em rất vui vì có thể góp phần giữ gìn nét đẹp của dân tộc mình.”
Gìn giữ di sản, gieo hạt văn hóa cho tương lai
Không chỉ là người thụ hưởng, đồng bào dân tộc thiểu số chính là chủ thể của quá trình bảo tồn văn hóa.
Đại đức Phạm Minh Thắng, Trụ trì chùa Tam Hiệp (xã Trần Văn Thời), cho biết: “Nhờ Dự án 6, chùa Tam Hiệp được trùng tu, mở rộng nhiều hạng mục. Những công trình kiến trúc rực rỡ và hoa văn tinh xảo không chỉ đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, mà còn trở thành điểm đến văn hóa, du lịch đặc sắc của địa phương.”
Từ nguồn lực của Dự án, các địa phương có thêm điều kiện sưu tầm, bảo tồn và truyền dạy giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tăng cường giao lưu, gắn bó cộng đồng các dân tộc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn những khó khăn: Nguồn lực đầu tư còn hạn chế, cán bộ văn hóa cơ sở mỏng, sự phối hợp giữa các ngành đôi khi chưa kịp thời. Công tác tuyên truyền, vận động gặp khó khi bộ máy thay đổi và kinh phí hạn chế.
Dẫu vậy, Cà Mau vẫn kiên định hướng đi “bảo tồn để phát triển”, với tầm nhìn dài hạn và sự chung tay của cộng đồng. Để văn hóa dân tộc thiểu số duy trì sức sống lâu dài, cần sự định hướng và giải pháp đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Quan trọng nhất là khơi dậy niềm tự hào dân tộc để người dân chủ động gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống mà cha ông để lại.
Giữa nhịp sống hiện đại, những ngôi chùa Khmer, tiếng nhạc ngũ âm, điệu múa Rom vong hay lễ hội Chôl Chnăm Thmây vẫn vang lên rộn rã minh chứng rằng, khi văn hóa được nuôi dưỡng bằng tình yêu và niềm tự hào, nó sẽ tiếp tục lan tỏa, kết nối quá khứ với tương lai, làm nên sức sống bền bỉ cho vùng đất cực Nam của Tổ quốc.
Trung tâm Thông tin du lịch
