Khánh Hòa: Tây Ninh Hòa giữ lửa văn hóa truyền thống giữa đời sống hiện đại

(TITC) – Giữa nhịp sống hiện đại, những điệu múa truyền thống của người Ê Đê ở thôn Buôn Tương (xã Tây Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) vẫn được gìn giữ và lan tỏa nhờ nỗ lực của Câu lạc bộ (CLB) “Điệu múa truyền thống của người đồng bào Ê Đê”. Ra đời từ tháng 6/2024, CLB không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa dân tộc mà còn trở thành điểm kết nối cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ và thế hệ trẻ tại địa phương.

Buôn Tương hiện có 116 hộ dân với hơn 500 nhân khẩu, trong đó 75 hộ là người Ê Đê. Với mong muốn khôi phục và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, Chi hội Phụ nữ thôn đã thành lập CLB múa với 15 thành viên ban đầu, sinh hoạt định kỳ 3-4 tháng/lần. Người khởi xướng và hiện là chủ nhiệm CLB, bà H Em, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn, chia sẻ: Trước đây, trong các dịp lễ hội như lễ cúng bến nước hay mừng lúa mới, những điệu múa truyền thống thường được trình diễn theo tiếng cồng chiêng, ching kok (còn gọi là chiêng cốc), đing năm. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều điệu múa dần mai một, ít người biết đến.

Ảnh minh họa

Xuất phát từ niềm trăn trở đó, sau một chuyến giao lưu văn hóa với người Ê Đê tại Đắk Lắk, bà H Em đã tích cực tìm hiểu, học hỏi và cùng hội viên luyện tập, phục dựng lại các điệu múa cổ. Việc thành lập CLB vào năm 2024 chính là bước ngoặt, giúp phong trào văn hóa văn nghệ tại địa phương ngày càng sôi nổi.

Từ ngày thành lập, CLB đã tham gia biểu diễn tại nhiều sự kiện như Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, lễ cúng bến nước, chương trình văn nghệ mừng Đảng – mừng xuân, các dịp lễ truyền thống của người Ê Đê. Mỗi khi tiếng chiêng, tiếng nhạc vang lên, các thành viên đa phần là phụ nữ và thanh thiếu niên lại xuất hiện duyên dáng trong trang phục dân tộc, say sưa với những bước múa uyển chuyển.

Không chỉ biểu diễn, CLB còn tích cực tuyên truyền, vận động chị em tham gia, đặc biệt là các em học sinh, sinh viên. Nhờ đó, số lượng thành viên đã tăng lên 30 người.

Tuy mỗi người đều có công việc riêng, nhưng vào các tối cuối tuần, nhà cộng đồng thôn lại rộn ràng tiếng nhạc, tiếng cười. Các thành viên cùng luyện tập, chỉ dẫn nhau từng động tác, từng tiết tấu. Những đôi tay quen cầm cuốc, cầm rựa nay lại mềm mại trong từng điệu múa. Nhiều thành viên như bà H Hằng còn chủ động tìm hiểu thêm bài múa trên mạng, đưa con gái đi cùng để thế hệ trẻ thêm gắn bó với văn hóa truyền thống.

Ngoài việc khôi phục các điệu múa cổ, CLB còn tự sáng tạo động tác múa dựa theo âm thanh của ching kok, mô phỏng đời sống lao động, săn bắt và hình ảnh thiên nhiên núi rừng. Các bài múa tiêu biểu như Cô gái Pa Kô, Em là cô gái Ê Đê, Buôn Dur Knăm, Chiều lên bản Thượng, Việt Nam những chuyến đi… đều được dàn dựng công phu, mang đậm hồn cốt dân tộc.

Nhằm tạo điều kiện cho CLB hoạt động hiệu quả, chính quyền và Hội Phụ nữ xã đã hỗ trợ kinh phí luyện tập, trang phục biểu diễn, đồng thời tạo cơ hội để CLB tham gia các hội thi, giao lưu văn hóa với các địa phương khác.

Trong dòng chảy văn hóa dân tộc, sự hồi sinh của những điệu múa Ê Đê tại Buôn Tương không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng nơi đây, mà còn là minh chứng cho sức sống bền bỉ của bản sắc văn hóa giữa đời sống hôm nay.

Múa dân gian là loại hình nghệ thuật truyền thống phổ biến trong cộng đồng các dân tộc, gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa và sinh hoạt cộng đồng. Nếu như cồng chiêng đồng hành cùng người dân trong cả chu kỳ sản xuất nông nghiệp và vòng đời con người, thì múa dân gian cũng hiện diện sâu sắc trong các lễ hội truyền thống, trở thành một phần không thể thiếu của các buôn làng.   Nhiều điệu múa được hình thành từ thực tiễn lao động, săn bắt hoặc mô phỏng các loài chim thú quen thuộc nơi núi rừng. Từ đó, người dân sáng tạo nên những động tác mang đậm cảm xúc: vui buồn, cầu nguyện, đón nhận, hoặc thể hiện tư thế mạnh mẽ của chiến binh nhằm đe dọa, tấn công kẻ thù. Có thể nói, từ bao đời nay, múa dân gian đã ăn sâu vào máu thịt của đồng bào các dân tộc, trở thành nét đẹp văn hóa truyền đời giữa đại ngàn.   Những điệu múa uyển chuyển của các cô gái trong buôn không chỉ giúp xua tan mệt nhọc sau một ngày lao động vất vả, mà còn là niềm vui trong những giờ phút quây quần, đoàn tụ. Họ đưa tay uốn lượn nhẹ nhàng, tái hiện hình ảnh chim bồ câu – biểu tượng của hòa bình, của khát vọng vươn lên và khởi đầu mới, như cánh chim sải rộng bay về phía trước.

Trung tâm Thông tin du lịch