Âm vang cồng chiêng và sắc thổ cẩm S’tiêng – Bản hòa ca giữa đại ngàn
(TITC) – Giữa nhịp sống hiện đại, khi nhiều giá trị truyền thống đứng trước nguy cơ phai nhạt, đồng bào S’tiêng tại xã Tân Hưng (Đồng Nai) vẫn giữ cho mình một ngọn lửa văn hóa bền bỉ. Những tiếng cồng, tiếng chiêng vang vọng, những tấm vải thổ cẩm rực rỡ sắc màu không chỉ còn là ký ức của núi rừng mà đang từng ngày hồi sinh mạnh mẽ, lan tỏa đến nhiều vùng đất, tạo thành dấu ấn độc đáo trong hành trình du lịch văn hóa.
Các thành viên Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh – Lồ Ô hăng say luyện tập tại nhà văn hóa ấp.
Tại ấp Trà Thanh – Lồ Ô, mỗi buổi chiều, âm vang cồng chiêng lại rộn rã nơi nhà văn hóa. Tổ Cồng chiêng của ấp quy tụ hàng chục thành viên, từ già làng đến lớp thanh niên và cả các em nhỏ. Với người S’tiêng, cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ mà còn là tiếng nói của tâm hồn, là lời cầu nguyện gửi đến thần linh trong mỗi lễ hội. Nay, nhịp chiêng ấy còn trở thành nhịp cầu đưa văn hóa dân tộc đến gần hơn với du khách. Định kỳ vào cuối tuần hoặc dịp lễ Tết, Tổ Cồng chiêng Trà Thanh – Lồ Ô thường xuyên tham gia biểu diễn tại Khu du lịch núi Bà Đen (Tây Ninh) hay Khu di tích Địa đạo Củ Chi (TP. Hồ Chí Minh), góp phần quảng bá hình ảnh của đồng bào mình.
Già làng Điểu Cư chia sẻ rằng, trong những vòng múa xung quanh bếp lửa, khi tiếng chiêng hòa cùng tiếng hát, cả cộng đồng như chung một nhịp thở. Đó là khoảnh khắc mà du khách dễ dàng cảm nhận sự ấm áp, thân tình và niềm tự hào của người S’tiêng. Mỗi chuyến đi biểu diễn không chỉ để lại ấn tượng cho khán giả mà còn là động lực để đồng bào thêm yêu văn hóa của mình, ra sức rèn luyện và gìn giữ.
Nếu cồng chiêng là âm nhạc của đại ngàn thì thổ cẩm lại là sắc màu của đời sống. Trước đây, thổ cẩm truyền thống của người S’tiêng dù đẹp nhưng khó tiêu thụ rộng rãi vì kén người dùng. Nhận thấy điều này, chị Thị Xinh – Tổ trưởng Tổ Dệt thổ cẩm Trà Thanh – Lồ Ô – đã mạnh dạn “cách tân” sản phẩm. Bằng sự kết hợp giữa kỹ thuật dệt cổ truyền và thiết kế hiện đại, những bộ trang phục thổ cẩm vừa giữ được hoa văn đặc trưng, vừa dễ dàng ứng dụng trong đời sống. Từ khăn choàng, túi xách, áo váy đến những mẫu đồng phục, thổ cẩm S’tiêng nay đã khoác lên mình diện mạo mới, gần gũi hơn với du khách.
Nghệ nhân Thị Giôn, người có nhiều năm gắn bó với khung cửi, cho biết một tấm vải thổ cẩm công phu có thể mất vài tháng mới hoàn thành. Nhưng với hướng đi mới, sản phẩm đã trở nên nhẹ nhàng, tiện dụng, được nhiều người đón nhận hơn. Không chỉ dệt để mặc, thổ cẩm còn trở thành nét chấm phá nổi bật trong các buổi trình diễn văn hóa. Khi tiếng chiêng vang lên, những cô gái S’tiêng trong bộ váy áo thổ cẩm cách tân uyển chuyển theo điệu múa, hình ảnh ấy tạo nên sức hút khó quên trong lòng du khách.
Sự kết hợp giữa cồng chiêng và thổ cẩm đã tạo ra một “sân khấu văn hóa” đặc sắc. Các thành viên của tổ cồng chiêng, tổ dệt thổ cẩm đã cùng nhau mang văn hóa dân tộc đi xa hơn, từ Hà Nội đến Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh… Mỗi nơi dừng chân đều trở thành cơ hội để quảng bá bản sắc S’tiêng, đồng thời nuôi dưỡng niềm tự hào trong thế hệ trẻ. Đặc biệt, phong trào mặc trang phục thổ cẩm khi tham gia sự kiện cộng đồng ngày càng lan rộng, giúp đồng bào S’tiêng thêm gắn bó với di sản của mình.
Với du khách, hành trình đến xã Tân Hưng không chỉ đơn thuần là chuyến tham quan, mà còn là trải nghiệm văn hóa sống động. Được hòa mình trong vòng múa cồng chiêng, thử chạm tay vào khung cửi dệt thổ cẩm hay mang về một sản phẩm lưu niệm mang đậm hơi thở núi rừng, tất cả đều là kỷ niệm đáng nhớ.
Từ bao đời nay, cồng chiêng và thổ cẩm đã gắn bó với đời sống người S’tiêng như linh hồn và sắc diện của cộng đồng. Giờ đây, trong xu thế hội nhập, đồng bào đã biết “làm mới” để vừa giữ được giá trị truyền thống, vừa đưa văn hóa của mình bước ra thế giới. Âm vang cồng chiêng và sắc màu thổ cẩm không chỉ là di sản, mà còn là nguồn lực quý giá để phát triển du lịch văn hóa bền vững, đưa du khách đến gần hơn với hồn thiêng đại ngàn.
Trung tâm Thông tin du lịch
